Soruşturma evresi

Soruşturma evresi nedir? Soruşturmaya yer olmadığına dair karar nedir? Cumhuriyet savcısının soruşturma evresinde görevi nedir?

Soruşturma evresi ve Soruşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar

CMK.m.160’da soruşturma evresi düzenlenmiştir.

(1) Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.

Burada Cumhuriyet savcısına soruşturma açıp açmamak konusunda yetki verilmiştir. Cumhuriyet savcısı bir suçun işlenmediğini düşünüyorsa soruşturmaya yer olmadığına dair karar verebilir. CMK.m.158/6’da bu düzenlenmiştir:

” İhbar ve şikâyet konusu fiilin suç oluşturmadığının herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması veya ihbar ve şikâyetin soyut ve genel nitelikte olması durumunda soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilir. Bu durumda şikâyet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilemez. Soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar, varsa ihbarda bulunana veya şikâyetçiye bildirilir ve bu karara karşı 173 üncü maddedeki usule göre itiraz edilebilir. İtirazın kabulü hâlinde Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma işlemlerini başlatır. Bu fıkra uyarınca yapılan işlemler ve verilen kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından görülebilir.”

(2) Cumhuriyet savcısı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.

Soruşturma Süreci

Cumhuriyet savcısına yalnızca şüpheli aleyhine olan değil, lehine olan delilleri de toplama yetkisi verilmiştir. Ancak uygulamada ne yazık ki lehe delillerin toplanmasında sıkıntılar yaşanmaktadır. Adaletin tecelli etmesi adına avukatlar da talepleriyle delillerin toplanması konusunda soruşturma evresinde muhtelif taleplerde bulunmaktadırlar.

Soruşturma evresi kural olarak gizli, hızlı ve yazılı bir süreçtir. Uygulamada soruşturma evresi ortalama 2 ay-8 ay arasında sürebilmektedir.

Soruşturma Sonunda Verilen Kararlar

Soruşturma evresi sonucunda savcı toplanan delillerden şüphelinin ceza alma olasılığının almama olasılığından yüksek olduğuna kanaat getirdiği takdirde iddianame düzenleyerek mahkemeden dava açılmasını talep eder.

Soruşturma evresinde savcı toplanan delilleri dava açmak için yeterli görmezse kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verir. Bu karar CMK.m.172/1’de düzenlenmiştir:

“Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hallerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.”

Afyon avukat büroları arasında bulunan Çankaya&Kurt Hukuk Bürosu soruşturma evresi alanında da hizmet vermektedir. İletişim:

www.instagram.com/cankayakurthukuk

www.facebook.com/cankayakurthukuk